توکن چیست؟ آشنایی با مفهوم و انواع توکن در بلاکچین

توکن چیست؟ توکن در فناوری بلاک‌چین به‌عنوان واحدهای دیجیتالی برای نمایندگی دارایی‌ها، حقوق یا خدمات به‌کار می‌روند. در ساده‌ترین تعریف، توکن‌ها می‌توانند هر چیزی را که می‌تواند ارزش یا معنا داشته باشد، نمایندگی کنند؛ از ارزهای دیجیتال گرفته تا سهام، دارایی‌های فیزیکی، خدمات یا حتی رأی در سیستم‌های حکومتی. این ابزارها در اکوسیستم‌های مختلف بلاک‌چین برای انتقال ارزش و ایجاد تعاملات میان کاربران و نهادها کاربرد دارند.

توکن‌ها معمولاً بر بستر بلاک‌چین‌های عمومی مانند اتریوم، بایننس اسمارت چین و دیگر بلاک‌چین‌های سازگار با قراردادهای هوشمند مانند الت سیزن‌ها ایجاد می‌شوند. برخلاف کوین‌ها که به‌طور معمول ارزهای دیجیتال اصلی مانند بیت‌کوین یا اتریوم هستند، توکن‌ها به‌طور خاص برای اهداف مختلف طراحی شده‌اند.

اهمیت توکن در فناوری بلاک‌چین

توکن‌ها نقش حیاتی در اکوسیستم بلاک‌چین دارند. بلاک‌چین به عنوان یک فناوری غیرمتمرکز، به کاربران این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به واسطه‌ها و نهادهای مرکزی، تراکنش‌ها و قراردادها را انجام دهند. در این سیستم، توکن‌ها به عنوان “ابزارهای ارزش” یا “نماینده‌های دیجیتال” عمل می‌کنند که باعث می‌شود بلاک‌چین به ابزاری قدرتمند برای امور مالی، حاکمیت، و انتقال دارایی‌ها تبدیل شود.

توکن‌ها نه تنها در مسائل مالی و اقتصادی کاربرد دارند، بلکه در بسیاری از زمینه‌های دیگر نیز برای تسهیل تعاملات و بهبود فرآیندها استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، در حوزه امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌ها برای ایجاد سیستم‌های وام‌دهی، استقراض، و تجارت بدون واسطه به کار می‌روند. همچنین در اکوسیستم‌های غیرمتمرکز، توکن‌ها نقش کلیدی در فرآیندهای حاکمیتی ایفا می‌کنند و به افراد این امکان را می‌دهند که در تصمیم‌گیری‌ها و تغییرات شبکه مشارکت کنند.

انواع توکن ها

توکن‌ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند، از جمله توکن‌های قابل تعویض (Fungible Tokens) مانند ERC-20، که قابل مبادله هستند، و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) که هر کدام منحصر به فرد و غیرقابل تعویض هستند. دیگر انواع توکن‌ها شامل توکن‌های کاربردی (Utility Tokens)، توکن‌های امنیتی (Security Tokens) و توکن‌های حاکمیتی (Governance Tokens) هستند که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند.

1. توکن‌های قابل تعویض (Fungible Tokens)

توکن‌های قابل تعویض یا Fungible Tokens به توکن‌هایی اطلاق می‌شود که هر واحد از آن‌ها از نظر ارزش و ویژگی‌ها قابل تعویض با واحد دیگر است. به عبارت دیگر، هیچ تفاوتی میان توکن‌های قابل تعویض وجود ندارد، مشابه به پول‌های فیزیکی مانند سکه‌ها یا اسکناس‌ها که هر کدام از آنها دارای ارزش یکسان هستند. این نوع توکن‌ها معمولاً برای انجام تراکنش‌های مالی در سیستم‌های بلاک‌چین استفاده می‌شوند.

یکی از مشهورترین مثال‌های توکن‌های قابل تعویض، توکن‌های ERC-20 در بلاک‌چین اتریوم است که به طور گسترده‌ای در پلتفرم‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این توکن‌ها به دلیل قابلیت‌های برنامه‌نویسی و کاربردهای فراوانی که دارند، برای اهدافی همچون پرداخت، انتقال ارزش، یا حتی استفاده در پروژه‌های غیرمتمرکز (DeFi) طراحی شده‌اند.

توکن‌های قابل تعویض ویژگی‌های خاصی دارند که شامل سهولت در مبادله و پذیرش گسترده در بازارهای مختلف است. از آن‌جایی که هر واحد این توکن‌ها مشابه است، قابلیت تبدیل آن‌ها به سایر دارایی‌ها نیز آسان‌تر از دیگر انواع توکن‌ها می‌باشد. به این ترتیب، این توکن‌ها نقش اساسی در تسهیل تراکنش‌های مالی دیجیتال و ایجاد سازوکارهای اقتصادی در دنیای بلاک‌چین ایفا می‌کنند.

2. توکن‌های غیرقابل تعویض (Non-Fungible Tokens – NFT)

توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) یا Non-Fungible Tokens به توکن‌هایی گفته می‌شود که هر واحد از آن‌ها منحصر به فرد است و نمی‌توان آن را با توکن دیگری جایگزین کرد. این نوع توکن‌ها بیشتر برای نمایندگی دارایی‌هایی استفاده می‌شوند که دارای ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد هستند، مثل آثار هنری دیجیتال، موسیقی، ویدئوها، زمین‌های مجازی، یا حتی آیتم‌های داخل بازی‌ها.

ویژگی اصلی توکن‌های NFT این است که به هر کدام از آن‌ها یک شناسه یکتا (ID) اختصاص داده می‌شود که آن را از سایر توکن‌ها متمایز می‌کند. برای مثال، یک تصویر دیجیتال که به صورت یک NFT در بلاک‌چین ذخیره می‌شود، تنها یک نسخه منحصر به فرد از آن تصویر را نشان می‌دهد که نمی‌توان آن را با نسخه دیگری تعویض کرد.

NFTها بیشتر در صنعت هنر، بازی‌های دیجیتال، و دارایی‌های مجازی (مثل زمین‌های مجازی در متاورس) کاربرد دارند. از آنجا که این توکن‌ها به مالکیت دیجیتال اثبات‌شده‌ای از دارایی‌ها اشاره دارند، می‌توانند حقوق مالکیت را به‌طور غیرمتمرکز و بدون نیاز به واسطه‌های ثالث تضمین کنند. این ویژگی‌ها باعث شده است که NFTها در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار بگیرند و بازار پررونقی را در دنیای بلاک‌چین ایجاد کنند.

3. توکن‌های امنیتی (Security Tokens)

توکن‌های امنیتی یا Security Tokens به توکن‌هایی اطلاق می‌شود که نمایانگر دارایی‌های واقعی یا مالی مانند سهام، اوراق قرضه، یا سایر ابزارهای مالی هستند. این نوع توکن‌ها معمولاً با قوانین و مقررات مشابه به اوراق بهادار و سرمایه‌گذاری‌های سنتی مطابقت دارند و هدف آن‌ها ارائه ابزارهای مالی دیجیتال به صورت غیرمتمرکز و شفاف است.

توکن‌های امنیتی می‌توانند به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری استفاده شوند، به طوری که صاحب توکن ممکن است از مزایایی چون سود سهام، حق رأی در شرکت یا دسترسی به سایر حقوق مالی برخوردار شود. این توکن‌ها معمولاً تحت نظارت نهادهای مالی مانند SEC (کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده) قرار می‌گیرند و از این رو، بازار این توکن‌ها بیشتر با قوانین و مقررات مشابه به بازارهای بورس سنتی مواجه است.

یکی از مزایای توکن‌های امنیتی این است که امکان تقسیم دارایی‌ها به بخش‌های کوچک‌تر و فروش آن‌ها به صورت غیرمتمرکز وجود دارد. این کار به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به واسطه‌های مالی سنتی، در پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری کنند. این ویژگی‌ها باعث شده است که توکن‌های امنیتی به عنوان یک ابزار مهم در دنیای بلاک‌چین برای ایجاد بازارهای مالی جدید شناخته شوند.

4. توکن‌های کاربردی (Utility Tokens)

توکن‌های کاربردی (Utility Tokens) به توکن‌هایی گفته می‌شود که برای استفاده در پلتفرم‌ها و اکوسیستم‌های خاص طراحی شده‌اند و به دارندگان آن‌ها این امکان را می‌دهند که از خدمات یا محصولات موجود در آن پلتفرم بهره‌مند شوند. به عبارت دیگر، این توکن‌ها برای دسترسی به خدمات دیجیتال و کاربردهای خاص استفاده می‌شوند و نه برای سرمایه‌گذاری یا نمایندگی مالکیت.

مثال‌های رایج از توکن‌های کاربردی شامل توکن‌های ERC-20 در بلاک‌چین اتریوم است که برای انجام تراکنش‌ها، پرداخت هزینه‌های شبکه یا تعامل با قراردادهای هوشمند استفاده می‌شوند. این توکن‌ها می‌توانند برای خرید و فروش محصولات، پرداخت هزینه‌ها، یا حتی شرکت در پروژه‌های جمع‌سپاری (crowdfunding) استفاده شوند.

ویژگی مهم توکن‌های کاربردی این است که استفاده از آن‌ها به نوعی درون اکوسیستم‌های خاص تعریف می‌شود. به عبارت دیگر، ارزش این توکن‌ها به میزان استفاده از پلتفرم و تقاضای کاربران برای خدمات آن بستگی دارد. این توکن‌ها برای پروژه‌هایی که به دنبال جذب کاربران و ایجاد ارزش در یک فضای خاص هستند، بسیار مفید هستند.

5. توکن‌های حاکمیتی (Governance Tokens)

توکن‌های حاکمیتی (Governance Tokens) به توکن‌هایی گفته می‌شود که به دارندگان آن‌ها حق رأی در تصمیمات مهم اکوسیستم‌های غیرمتمرکز (مانند DAOها) را می‌دهند. این توکن‌ها نقش کلیدی در فرآیند تصمیم‌گیری و مدیریت پلتفرم‌های بلاک‌چین دارند و به دارندگان این امکان را می‌دهند که در مورد تغییرات پروتکل‌ها، سیاست‌ها، و نحوه تخصیص منابع رأی دهند.

توکن‌های حاکمیتی معمولاً در پلتفرم‌های Decentralized Autonomous Organizations (DAOs) و سایر پروژه‌های بلاک‌چین غیرمتمرکز استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، در یک DAO، اعضای جامعه می‌توانند با استفاده از توکن‌های حاکمیتی خود در مورد نحوه مدیریت منابع، تغییرات در کد منبع، یا تصمیمات اقتصادی دیگر رأی دهند.

این نوع توکن‌ها به‌طور معمول به عنوان ابزاری برای حفظ عدم تمرکز و تشویق مشارکت جامعه در فرآیندهای حاکمیتی استفاده می‌شود. از آنجا که دارندگان توکن‌های حاکمیتی حق رأی دارند، این امکان را می‌دهد که فرآیندهای تصمیم‌گیری به‌طور دموکراتیک و شفاف انجام شود و تمامی اعضای جامعه در هدایت آینده پروژه‌ها سهیم باشند.

کاربردهای توکن در دنیای واقعی

توکن‌ها در دنیای واقعی در کاربردهای مختلفی مانند امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)، حاکمیت دیجیتال (DAOs) و مدیریت زنجیره تأمین استفاده می‌شوند. این فناوری به شرکت‌ها و کاربران این امکان را می‌دهد که تراکنش‌ها را به‌صورت سریع‌تر، امن‌تر و غیرمتمرکز انجام دهند.

1. امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)

امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) به سیستم‌های مالی اطلاق می‌شود که از بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند برای ارائه خدمات مالی بدون نیاز به واسطه‌های سنتی مانند بانک‌ها و موسسات مالی استفاده می‌کنند. در این سیستم‌ها، توکن‌ها نقش حیاتی در تسهیل تراکنش‌ها، اعطای اعتبار، و تامین نقدینگی دارند. در DeFi، توکن‌ها می‌توانند به‌عنوان ابزارهایی برای وام‌دهی، قرض گرفتن، مبادله، و حتی ذخیره ارزش عمل کنند.

توکن‌های قابل تعویض مانند ERC-20 و ERC-721 در بلاک‌چین اتریوم به طور گسترده در پروژه‌های DeFi استفاده می‌شوند. برای مثال، توکن‌های کاربردی در پلتفرم‌های ییلد فارمینگ (yield farming) و استیکینگ (staking) به کاربران این امکان را می‌دهند که توکن‌های خود را در استخرهای نقدینگی قفل کرده و از آن‌ها درآمد کسب کنند. همچنین توکن‌های استیبل‌کوین (stablecoins)، که ارزش خود را به دارایی‌های واقعی مانند دلار یا یورو پیوند می‌دهند، در این فضا به‌طور ویژه برای تسهیل تبادل و انجام معاملات با حداقل نوسانات قیمت به‌کار می‌روند.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های DeFi، غیرمتمرکز بودن آن است؛ به این معنی که کاربران می‌توانند به راحتی و بدون نیاز به اعتبارسنجی‌های مرکزی، در بازارهای مالی دیجیتال فعالیت کنند. این امر همچنین منجر به کاهش هزینه‌های تراکنش و افزایش دسترسی به خدمات مالی برای اقشار مختلف جامعه می‌شود.

2. بازی‌های بلاک‌چین و NFTها

بازی‌های بلاک‌چین و NFTها یکی از جذاب‌ترین و سریع‌ترین حوزه‌های کاربرد توکن‌ها در دنیای واقعی هستند. در این صنعت، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) به‌عنوان نماینده دارایی‌های داخل بازی، مانند آیتم‌های دیجیتال، شخصیت‌ها، زمین‌ها، و اقلام منحصر به فرد به کار می‌روند. این دارایی‌ها معمولاً در بلاک‌چین ذخیره می‌شوند و به کاربران این امکان را می‌دهند که مالکیت واقعی بر آن‌ها داشته باشند، بدون آن‌که امکان تغییر یا کپی شدن این دارایی‌ها وجود داشته باشد.

پلتفرم‌های بازی‌های بلاک‌چینی مانند Axie Infinity، Decentraland، و The Sandbox نمونه‌هایی از پروژه‌هایی هستند که در آن‌ها بازی‌کنندگان می‌توانند آیتم‌ها و دارایی‌های درون بازی را با استفاده از NFTها خرید، فروش یا حتی معامله کنند. این آیتم‌ها می‌توانند شامل اشیاء جمع‌آوری، املاک دیجیتال، و کاراکترهای بازی باشند که ارزش آن‌ها بر اساس نادر بودن و تقاضای بازار تغییر می‌کند.

توکن‌ها در این اکوسیستم‌ها نه تنها به‌عنوان وسیله‌ای برای خرید و فروش اقلام داخل بازی استفاده می‌شوند، بلکه به‌عنوان ابزارهایی برای ایجاد بازارهای جدید اقتصادی در دنیای دیجیتال عمل می‌کنند. این تحول نه تنها برای بازیکنان، بلکه برای توسعه‌دهندگان بازی نیز فرصت‌های مالی جدیدی به ارمغان آورده است.

3. رأی‌گیری و حاکمیت (DAOs)

رأی‌گیری و حاکمیت از دیگر کاربردهای مهم توکن‌ها در دنیای واقعی است. سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز (DAOs) به نهادهایی گفته می‌شود که در آن‌ها فرآیندهای تصمیم‌گیری به‌طور کامل توسط اعضای جامعه و به صورت دیجیتال و غیرمتمرکز انجام می‌شود. در این نوع سازمان‌ها، توکن‌های حاکمیتی به افراد این امکان را می‌دهند که در مورد تغییرات پروتکل‌ها، تخصیص بودجه‌ها، یا سایر تصمیمات مهم رأی دهند.

توکن‌های حاکمیتی به عنوان ابزاری برای مشارکت در فرآیندهای تصمیم‌گیری استفاده می‌شوند. برای مثال، دارندگان این توکن‌ها می‌توانند در مورد توسعه و تغییرات آینده یک پلتفرم بلاک‌چینی یا حتی نظارت بر عملیات روزانه یک پروژه تصمیم‌گیری کنند. در DAOها، هیچ واحد مرکزی یا مدیریتی وجود ندارد، بلکه تصمیمات از طریق فرآیندهای دموکراتیک و از طریق رأی‌گیری توکن‌داران اتخاذ می‌شود.

یک مثال مشهور از این نوع سیستم‌ها، MakerDAO است که به دارندگان توکن‌های MKR این امکان را می‌دهد که در تصمیمات کلیدی سیستم Dai شرکت کنند. این گونه پروژه‌ها به شدت بر عدم تمرکز و حکمرانی دموکراتیک تاکید دارند، که موجب افزایش شفافیت و کاهش فساد در مدیریت سازمان‌ها می‌شود.

4. مدیریت زنجیره تأمین

توکن‌ها در مدیریت زنجیره تأمین (Supply Chain Management) نیز کاربردهای مهمی دارند. در این زمینه، استفاده از فناوری بلاک‌چین و توکن‌ها می‌تواند به ارتقاء شفافیت، امنیت و کارایی در پیگیری و مدیریت محصولات از مبدأ تا مقصد کمک کند. هر محصول یا کالا می‌تواند با یک توکن دیجیتال منحصر به فرد که در بلاک‌چین ثبت می‌شود، پیگیری شود. این امر امکان نظارت و ثبت دقیق مراحل تولید، حمل و نقل، و توزیع کالاها را فراهم می‌کند.

با استفاده از توکن‌ها در زنجیره تأمین، می‌توان فرآیندها را به‌صورت کاملاً شفاف و ضد دستکاری مدیریت کرد. برای مثال، هر مرحله از زنجیره تأمین یک محصول می‌تواند به‌طور دقیق در بلاک‌چین ثبت شود، به‌طوری که تمامی ذینفعان (مانند تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان، و مصرف‌کنندگان) بتوانند تاریخچه کامل محصول را مشاهده کنند.

این کاربرد توکن‌ها در مدیریت زنجیره تأمین باعث کاهش تقلب و سوءاستفاده‌های احتمالی می‌شود، همچنین به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که کارایی فرآیندهای خود را بهبود بخشند و به مشتریان اطمینان دهند که کالاهای خریداری شده از منابع معتبر و قابل اعتماد تأمین شده‌اند. یکی از پروژه‌های معروف در این زمینه، VeChain است که از بلاک‌چین و توکن‌ها برای پیگیری محصولات در زنجیره تأمین استفاده می‌کند.

بله، می‌توانم متن شما را با افزودن زیرعنوان‌ها (Subheading) به بخش‌های مختلف، بهبود دهم. این کار به خوانایی و ساختار منطقی متن کمک خواهد کرد. در اینجا نسخه اصلاح‌شده متن شما با زیرعنوان‌ها آمده است:

مزایای توکن‌ها:

1. شفافیت و امنیت: تراکنش‌های توکن‌ها در بلاک‌چین ثبت می‌شود که غیرقابل تغییر و قابل تایید هستند، این ویژگی موجب افزایش شفافیت و کاهش احتمال تقلب می‌شود.
2. دسترسی جهانی: توکن‌ها به‌ویژه در دنیای دیجیتال به‌طور گسترده در دسترس هستند و این امکان را به کاربران می‌دهند که بدون محدودیت‌های جغرافیایی و بانکی فعالیت کنند.
3. سرعت بالا و هزینه کمتر: تراکنش‌ها به‌طور آنی انجام شده و بدون نیاز به تایید بانکی یا واسطه، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر از سیستم‌های سنتی هستند.
4. مشارکت در حکمرانی: دارندگان توکن‌های حاکمیتی می‌توانند در فرآیندهای تصمیم‌گیری پروژه‌های بلاک‌چین یا سازمان‌های غیرمتمرکز مشارکت کنند.

معایب توکن‌ها:

1. نیاز به انرژی بالا: برخی شبکه‌ها، به‌ویژه شبکه‌های اثبات کار، برای پردازش تراکنش‌ها انرژی زیادی مصرف می‌کنند که باعث نگرانی‌های زیست‌محیطی می‌شود.
2. نوسانات بالا: قیمت توکن‌ها به‌ویژه در ارزهای دیجیتال نوسان زیادی دارد که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران خطرناک باشد.
3. عدم پذیرش جهانی: برخی کشورها قوانین محدودکننده یا غیرقانونی برای استفاده از توکن‌ها دارند که مانع از پذیرش گسترده آن‌ها می‌شود.
4. پیچیدگی فنی: استفاده از توکن‌ها و فناوری بلاک‌چین نیازمند دانش فنی است که ممکن است برای بسیاری از کاربران دشوار باشد.
5. محدودیت‌های مقیاس‌پذیری: برخی از شبکه‌های بلاک‌چین با مشکلات مقیاس‌پذیری روبه‌رو هستند که می‌تواند بر سرعت و هزینه تراکنش‌ها تاثیر بگذارد.
6. امکان دستکاری و حملات: با وجود امنیت بلاک‌چین، شبکه‌ها همچنان ممکن است از حملات مختلف مانند حملات 51% آسیب ببینند.

تعریف کوین

کوین در دنیای بلاک‌چین به واحدهای ارز دیجیتال گفته می‌شود که در بلاک‌چین خاص خود برای استفاده عمومی ایجاد و ذخیره می‌شوند. این کوین‌ها عموماً به‌عنوان ابزارهای پرداخت یا ذخیره‌سازی ارزش در بلاک‌چین‌های مختلف استفاده می‌شوند. کوین‌ها به‌طور معمول دارای سیستم‌های اثبات شده‌ای برای تأمین امنیت و اعتبار تراکنش‌ها هستند، و از پروتکل‌های اجماع مانند اثبات کار (PoW) یا اثبات سهام (PoS) برای اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کنند.

نمونه‌های معروف کوین‌ها شامل:

• بیت‌کوین (BTC): نخستین و معروف‌ترین کوین دیجیتال که به‌عنوان یک ذخیره ارزش و وسیله پرداخت جهانی شناخته می‌شود.
• اتریوم (ETH): کوین بومی بلاک‌چین اتریوم که برای انجام تراکنش‌ها و تعامل با قراردادهای هوشمند در این شبکه استفاده می‌شود.

برای بهبود خوانایی و ساختار متن، می‌توان زیرعنوان‌هایی برای تقسیم‌بندی بخش‌های مختلف ارائه داد. در اینجا متن شما با افزودن زیرعنوان‌ها به بخش‌های مختلف به شکل مناسب‌تری تقسیم‌بندی شده است:

بررسی تفاوت توکن و کوین

توکن‌ها و کوین‌ها هر دو ارزهای دیجیتال هستند، اما تفاوت اصلی آن‌ها در استفاده و ساختارشان است. کوین‌ها ارزهای بومی بلاک‌چین خود هستند (مانند بیت‌کوین در بلاک‌چین بیت‌کوین)، در حالی که توکن‌ها معمولاً روی بلاک‌چین‌های دیگر ایجاد می‌شوند و می‌توانند نمایانگر دارایی‌ها یا خدمات مختلف باشند.

ساختار شبکه

• کوین: کوین‌ها به بلاک‌چین خود متصل هستند و یک شبکه مستقل دارند. به عنوان مثال، بیت‌کوین دارای شبکه بلاک‌چین مستقل خود است که فقط برای پردازش و ذخیره‌سازی بیت‌کوین‌ها استفاده می‌شود.
• توکن: توکن‌ها معمولاً بر روی بلاک‌چین‌های موجود ساخته می‌شوند. به عنوان مثال، بیشتر توکن‌ها بر روی بلاک‌چین اتریوم (با استانداردهای ERC-20 یا ERC-721) ساخته می‌شوند. توکن‌ها به شبکه بلاک‌چین وابسته هستند و از زیرساخت‌های آن برای انجام تراکنش‌ها استفاده می‌کنند.

هدف استفاده

• کوین: کوین‌ها به طور عمده به‌عنوان ارز دیجیتال برای پرداخت‌ها یا ذخیره‌سازی ارزش استفاده می‌شوند. بیت‌کوین مثالی از یک کوین است که به‌عنوان ارز دیجیتال در معاملات و پرداخت‌ها به کار می‌رود.
• توکن: توکن‌ها می‌توانند برای اهداف مختلفی استفاده شوند، از جمله به‌عنوان ابزارهای کاربردی (Utility Tokens) در پلتفرم‌های خاص، توکن‌های حاکمیتی برای مشارکت در تصمیمات پروژه‌های غیرمتمرکز، توکن‌های امنیتی برای نمایندگی دارایی‌ها و سهام‌ها، یا توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) برای نمایندگی دارایی‌های منحصر به فرد.

ساخت و توسعه

• کوین: برای ایجاد یک کوین نیاز به ساخت بلاک‌چین جدید است. این فرآیند معمولاً پیچیده است و نیاز به توسعه یک شبکه مستقل، پروتکل‌های امنیتی، و اجماع برای تأمین اعتبار تراکنش‌ها دارد.
• توکن: ایجاد توکن‌ها به‌طور معمول راحت‌تر است، زیرا تنها به استفاده از بلاک‌چین‌های موجود و استانداردهای از پیش تعریف‌شده مانند ERC-20 (برای توکن‌های قابل تعویض) یا ERC-721 (برای توکن‌های غیرقابل تعویض) نیاز دارند. این فرآیند به‌طور قابل توجهی سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر از ایجاد یک کوین جدید است.

نقش در بلاک‌چین

• کوین: کوین‌ها معمولاً به‌عنوان ارز اصلی در بلاک‌چین‌ها عمل می‌کنند و در بیشتر موارد از آن‌ها برای پرداخت هزینه تراکنش‌ها، پاداش ماینرها یا اعتبارسنج‌ها، و ذخیره‌سازی ارزش استفاده می‌شود.
• توکن: توکن‌ها به‌عنوان ابزارهایی برای انجام عملیات خاص در یک اکوسیستم بلاک‌چینی خاص عمل می‌کنند. به‌عنوان مثال، توکن‌های کاربردی می‌توانند برای دسترسی به خدمات خاص در یک پلتفرم استفاده شوند، در حالی که توکن‌های حاکمیتی به دارندگان خود حق رأی در تصمیمات پلتفرم می‌دهند.

مثال‌ها:

• کوین‌ها: بیت‌کوین (BTC)، اتریوم (ETH)، لایت‌کوین (LTC)، دوج‌کوین (DOGE)، بیت‌کوین کش (BCH).
• توکن‌ها: USDT (Tether)، Dai (DAI)، Chainlink (LINK)، Uniswap (UNI)، Aave (AAVE)، Decentraland (MANA) (این‌ها همگی توکن‌هایی هستند که روی بلاک‌چین‌های موجود ساخته شده‌اند).

فرآیند استخراج و تولید

• کوین: بسیاری از کوین‌ها مانند بیت‌کوین و اتریوم از پروسه‌های استخراج (Mining) یا استیکینگ (Staking) استفاده می‌کنند که نیاز به مشارکت کاربران برای تأمین امنیت شبکه و تایید تراکنش‌ها دارد.
• توکن: توکن‌ها معمولاً از فرآیند استخراج بهره نمی‌برند و به جای آن، از روش‌های دیگری مانند ICO (عرضه اولیه سکه)، IEO (عرضه اولیه صرافی) یا Airdrop برای توزیع و انتشار در میان کاربران استفاده می‌کنند.

نحوه ایجاد توکن در دنیای بلاک‌چین

پلتفرم‌های ایجاد توکن

برای ایجاد توکن‌های دیجیتال، پلتفرم‌ها و ابزارهای مختلفی در دسترس قرار دارند. این پلتفرم‌ها اغلب نیاز به کدنویسی پیچیده را کاهش می‌دهند و به کاربران امکان می‌دهند که بدون داشتن دانش عمیق در مورد بلاک‌چین، توکن‌های خود را راه‌اندازی کنند.

اتریوم (Ethereum): یکی از محبوب‌ترین بلاک‌چین‌ها برای ایجاد توکن‌های دیجیتال است. توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین اتریوم توکن‌های قابل تعویض (مانند ERC-20) یا غیرقابل تعویض (مانند ERC-721) بسازند. برای این کار می‌توان از زبان برنامه‌نویسی Solidity استفاده کرد.

ابزارها و پلتفرم‌ها:

• Truffle: یک چارچوب توسعه برای نوشتن و تست قراردادهای هوشمند.
• Remix: محیط توسعه آنلاین برای نوشتن و آزمایش قراردادهای هوشمند اتریوم.
• OpenZeppelin: مجموعه‌ای از کتابخانه‌ها و قراردادهای هوشمند استاندارد که استفاده از آن‌ها را برای ایجاد توکن‌ها آسان می‌کند.

بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain – BSC): به دلیل سرعت بالا و کارمزد کم، یکی از گزینه‌های محبوب برای ایجاد توکن است. BSC مشابه اتریوم از استانداردهای مشابهی برای ایجاد توکن‌ها مانند BEP-20 پشتیبانی می‌کند.

ابزارها و پلتفرم‌ها:

• Remix: مشابه اتریوم، Remix می‌تواند برای نوشتن و آزمایش قراردادهای هوشمند در BSC نیز استفاده شود.
• TokenMint: پلتفرمی ساده برای ایجاد توکن‌های BEP-20 بدون نیاز به کدنویسی.

پلتفرم‌های No-Code برای ایجاد توکن

برای افرادی که کدنویسی بلد نیستند، پلتفرم‌های No-Code به شما این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به نوشتن کد، توکن خود را ایجاد کنید. این پلتفرم‌ها معمولاً به شما اجازه می‌دهند تا ویژگی‌های توکن خود را انتخاب کرده و به‌راحتی آن را راه‌اندازی کنید.

پلتفرم‌ها و ابزارها برای ایجاد توکن

1. Token Factory:یک پلتفرم No-Code که به شما این امکان را می‌دهد تا به‌راحتی توکن‌های ERC-20 بسازید.
2. Mintable: پلتفرمی ساده برای ساخت و ایجاد NFTها بدون نیاز به دانش فنی.
3. Solana: بلاک‌چین سولانا به‌خاطر سرعت بالای تراکنش‌ها و کارمزد کم محبوب است. برای ساخت توکن در سولانا می‌توان از Rust یا Anchor استفاده کرد.

ابزارهای سولانا:

• Solana CLI: ابزار خط فرمان برای تعامل با بلاک‌چین سولانا.
• Metaplex: پلتفرمی برای ایجاد و مدیریت توکن‌های NFT در بلاک‌چین سولانا.

استانداردهای توکن

• ERC-20 (اتریوم)
  یک استاندارد برای ایجاد توکن‌های قابل تعویض در بلاک‌چین اتریوم. ویژگی‌های کلیدی:
  • انتقال توکن‌ها بین کاربران
  • مشاهده موجودی کاربران
  • هزینه تراکنش‌ها (Gas Fee)
  • تنظیم میزان کل توکن‌های صادر شده
• ERC-721 (اتریوم)
  استانداردی برای ایجاد توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT). ویژگی‌های کلیدی:
  • هر توکن منحصر به فرد است
  • استفاده برای دارایی‌های دیجیتال منحصر به فرد مانند آثار هنری و کلکسیون‌ها
• BEP-20 (بایننس اسمارت چین)
  استاندارد مشابه ERC-20 برای بلاک‌چین بایننس اسمارت چین. ویژگی‌های کلیدی:
  • عملکرد مشابه ERC-20
  • مناسب برای پروژه‌های DeFi و توکن‌های کاربردی
• SPL Token (سولانا)
  استاندارد توکن در بلاک‌چین سولانا که مزایای سرعت بالا و کارمزد تراکنش پایین دارد. ویژگی‌های کلیدی:
  • ایجاد و انتقال توکن‌ها در سولانا
  • هزینه تراکنش پایین
  • پشتیبانی از مقیاس‌پذیری بالا

کوین‌ها vs توکن‌ها

• توکن‌ها: دارایی‌های دیجیتال ساخته‌شده روی بلاک‌چین‌های مختلف هستند که می‌توانند برای اهداف متنوعی مانند پرداخت، گواهی مالکیت یا نمایندگی دارایی‌ها به کار روند.ی اهداف متنوعی مانند پرداخت، گواهی مالکیت یا نمایندگی دارایی‌ها به کار روند.
• کوین‌ها: معمولاً شبکه‌های بلاک‌چین مستقل دارند و به‌عنوان واحدهای پایه‌ای برای انجام تراکنش‌ها در اکوسیستم‌های خاص خود عمل می‌کنند. در اتریوم، کوین‌ها برای پرداخت هزینه‌های گاز (Gas Fees) استفاده می‌شوند.

نتیجه‌گیری

توکن‌ها ابزارهای دیجیتال در بلاک‌چین هستند که در زمینه‌هایی مثل DeFi، NFT و DAOs کاربرد دارند و به تسهیل تراکنش‌ها، انتقال ارزش و شفافیت اطلاعات کمک می‌کنند. پلتفرم‌هایی مانند اتریوم و بایننس اسمارت چین امکان ایجاد توکن‌ها با استفاده از استانداردهایی مانند ERC-20 و BEP-20 را فراهم می‌کنند. مزایای توکن‌ها شامل دسترسی جهانی و کاهش هزینه‌ها است، اما چالش‌هایی مثل نوسانات قیمت و محدودیت‌های مقیاس‌پذیری نیز وجود دارند.