استاپ اوت (Stop Out)؛ چتر نجات ناخواسته در بازارهای مالی: در دنیای پرنوسان معاملات، به‌ویژه در بازار فارکس و فیوچرز، مدیریت ریسک یک اصل حیاتی است. اصطلاح “استاپ اوت” (Stop Out) یکی از مهم‌ترین و در عین حال ناخوشایندترین مفاهیمی است که هر معامله‌گر باید با آن آشنا باشد.
استاپ اوت در واقع حکم چتر نجات اجباری حساب معاملاتی شما را دارد؛ مکانیزمی خودکار که توسط کارگزار اجرا می‌شود تا از ورود حساب شما به قلمرو ممنوعه بالانس منفی جلوگیری کند. وقتی زیان‌های انباشته معاملات باز، سطح مارجین حساب شما را به آستانه بحرانی تعیین‌شده توسط بروکر (مثلاً ۲۰٪ یا ۳۰٪) کاهش می‌دهد، سیستم به طور خودکار شروع به بستن زیان‌ده‌ترین موقعیت‌ها می‌کند.
اگرچه استاپ اوت به عنوان یک اقدام حفاظتی عمل می‌کند، اما وقوع آن نشانه واضحی از شکست در مدیریت ریسک است و اغلب با از دست رفتن بخش قابل توجهی از سرمایه همراه است. آگاهی از نحوه عملکرد این مکانیسم و عواملی که باعث فعال شدن آن می‌شوند (مانند اهرم بالا یا عدم استفاده از حد ضرر)، برای حفظ بقا در بازارهای مالی ضروری است.
مفهوم استاپ اوت (Stopped Out) در معاملات فارکس
عبارت “استاپ اوت” (Stopped Out) اصطلاحی است که به اجرای یک دستور حد ضرر (Stop-Loss Order) اشاره دارد. اغلب اوقات، این اصطلاح زمانی به کار می‌رود که یک معامله با رسیدن به نقطه محرک (Trigger Point) تعریف شده توسط کاربر، زیان ایجاد می‌کند و یک دستور مارکت (Market Order) برای محافظت از سرمایه معامله‌گر اجرا می‌شود. این دستور خروج می‌تواند به صورت خودکار یا دستی فعال شود.
استاپ اوت (Stop Out) در بازار فارکس، به تسویه حساب خودکار (Liquidation) معاملات باز شما توسط کارگزار (Broker) گفته می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سطح مارجین (Margin Level) حساب شما به یک آستانه بحرانی (معمولاً بین ۲۰٪ تا ۵۰٪) کاهش می‌یابد.
این عبارت همچنین ممکن است برای توصیف اتفاقی که برای معامله‌گری که از حد ضرر متحرک (Trailing Stop Loss) استفاده می‌کند تا از روندهای طولانی‌مدت سود کسب کند، استفاده شود. در این حالت، معامله ممکن است واقعاً سودآور باشد، اما خروج باعث می‌شود آن سودها از بین نروند.
هدف از اجرای استاپ اوت، جلوگیری از منفی شدن موجودی حساب شماست و این فرآیند با بستن زیان‌ده‌ترین موقعیت‌ها (Unprofitable Positions) شروع می‌شود تا مارجین آزاد شده و سطح مارجین حساب دوباره افزایش یابد.
جایگزین‌ها: می‌توان از ابزارهایی مانند اختیار معامله (Options) یا سایر اشکال پوشش ریسک (Hedging) به عنوان جایگزین دستورات حد ضرر استفاده کرد.
آیا ۲۰٪ حد ضرر خوبی است؟
۲۰٪ واقعاً حد ضرر خوبی برای تنظیم است. با این حال، به استراتژی ترید و مدیریت ریسک شما بستگی دارد، بنابراین حد ضرر از معامله‌گری به معامله‌گر دیگر متفاوت است. برخی حتی از حد ضرر کوچکتری استفاده می‌کنند.
استاپ اوت چگونه کار می‌کند؟
عبارت “استاپ اوت” به معنای خروج از یک موقعیت معاملاتی است. اغلب اوقات این خروج با استفاده از یک دستور حد ضرر انجام می‌شود. این دستور ابزار مؤثری برای محدود کردن زیان‌های احتمالی است، حتی اگر به طور غیرمنتظره در زمان نوسانات بالا اجرا شود. اغلب اوقات، اصطلاح “استاپ اوت” بار منفی دارد؛ زیرا به این معنی است که موقعیت معامله‌گر به طور غیرمنتظره‌ای فروخته شده است، که معمولاً به معنای متحمل شدن زیان است.
معامله‌گران می‌توانند در هنگام خرید (Long) یا فروش استقراضی (Short) در هر نوع اوراق بهاداری که می‌توان در آن دستور حد ضرر قرار داد، “استاپ اوت” شوند. این دستورات یا تکنیک‌های دستی معادل آن‌ها، اغلب توسط معامله‌گران روزانه (Day Traders) در بازارهای سهام، اختیار معامله و قراردادهای آتی شاخص استفاده می‌شوند.
معامله‌گران اغلب زمانی “استاپ اوت” می‌شوند که بازار دچار نوسان شدید (Whipsaw) می‌شود، یعنی به شدت در یک جهت حرکت می‌کند و سپس به حالت اولیه خود بازمی‌گردد. به عنوان مثال، یک سهام ممکن است در طول اعلام درآمد یا رویدادهای تأثیرگذار دیگر در بازار دچار نوسان شدید شود.
آموزش محاسبه استاپ اوت
۱. محاسبه سطح مارجین:
سطح مارجین به صورت درصدی محاسبه می‌شود:
Margin Level = (Equity / Used Margin) * 100
- اکوئیتی (Equity): موجودی لحظه‌ای حساب شما، شامل موجودی اولیه، سود و زیان معاملات باز.
- مارجین استفاده شده (Used Margin): مقدار سرمایه‌ای که در حال حاضر برای باز نگه داشتن موقعیت‌های معاملاتی شما قفل شده است.
۲. فعال شدن استاپ اوت:
سطح مارجین شما باید به سطح استاپ اوت از پیش تعیین شده توسط کارگزار فارکس برسد یا از آن پایین‌تر برود. به عنوان مثال، اگر سطح استاپ اوت کارگزار ۲۰٪ باشد، استاپ اوت زمانی رخ می‌دهد که سطح مارجین به ۲۰٪ برسد.
۳. فرآیند تسویه حساب (Liquidation Process):
سیستم کارگزار به طور خودکار زیان‌ده‌ترین موقعیت‌های باز شما را می‌بندد تا تلاش کند سطح مارجین را به بالای آستانه استاپ اوت برگرداند.
۴. اقدام حفاظتی:
اگرچه استاپ اوت یک اقدام حفاظتی برای جلوگیری از بدهکار شدن حساب شماست، اما نشانه‌ای واضح از مدیریت ریسک ناموفق است و می‌تواند منجر به از دست رفتن بخش قابل توجهی از سرمایه شما شود.
۲ تکنیک مهم برای جلوگیری از استاپ اوت شدن
اگرچه اعلام درآمد معمولاً قبل یا بعد از ساعات معاملاتی رخ می‌دهد، اما این سناریو می‌تواند در طول دو روز معاملاتی مجزا نیز اتفاق بیفتد. بسیاری از معامله‌گران سعی می‌کنند با به‌کارگیری یک یا چند تکنیک از “استاپ اوت” شدن غیرضروری جلوگیری کنند. معامله‌گران چند گزینه برای جلوگیری از این اتفاق دارند، اما هیچ کدام بدون ریسک نیستند:
- استفاده از حد ضرر ذهنی (Mental Stop): به این معنی که معامله‌گر قیمت حد ضرر را در ذهن نگه می‌دارد به جای اینکه یک دستور واقعی ثبت کند. با این کار، معامله‌گر می‌تواند در طول نوسانات شدید از “استاپ اوت” شدن جلوگیری کند. ریسک این کار این است که نوسان شدید رخ ندهد و سهم همچنان در جهت اشتباه حرکت کند. وقتی در نهایت از معامله خارج می‌شوند، زیان بدتر از آن چیزی خواهد بود که می‌توانست باشد. از بسیاری جهات، حد ضررهای ذهنی، هدف اصلی استفاده از نقاط حد ضرر برای کاهش ریسک را از بین می‌برند، زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که معامله‌گر به خاطر بیاورد یا انتخاب کند که واقعاً سهام را بفروشد.
- استفاده از اختیار معامله یا پوشش ریسک: تکنیک دیگر این است که از اختیار معامله (Options) یا سایر اشکال پوشش ریسک (Hedging) به عنوان جایگزین دستورات حد ضرر استفاده شود. به عنوان مثال، با استفاده از اختیار فروش (Put Options)، معامله‌گران می‌توانند یک موقعیت سهام را بدون نیاز به فروش واقعی سهام پوشش دهند. معامله‌گری که ۱۰۰ سهم از یک شرکت را دارد، می‌تواند یک اختیار فروش بر روی آن سهام با قیمت اعمال (Strike Price) برابر با نقطه حد ضرر مورد نظر خریداری کند. اگر سهم دچار نوسان شدید شود، معامله اختیار، از زیان جلوگیری می‌کند بدون اینکه سهام زودتر از موعد فروخته شود.
مثال از “استاپ اوت”
فرض کنید یک معامله‌گر ۱۰۰ سهم از یک سهم را به قیمت هر سهم ۱۰۰ دلار خریداری می‌کند و قبل از یک اعلامیه مهم مربوط به درآمد، حد ضرر را روی ۹۸ دلار و دستور کسب سود (Take-Profit) را روی ۱۰۲ دلار تنظیم می‌کند. همچنین فرض کنید اعلام درآمد در طول روز معاملاتی انجام شود (که امروزه به ندرت اتفاق می‌افتد). پس از اعلام درآمد، تصور کنید قیمت سهم به شدت به ۹۵ دلار کاهش یابد و سپس به سرعت به ۱۰۳ دلار بازگردد. متأسفانه برای معامله‌گر، آن‌ها “استاپ اوت” شده‌اند.
اگر قیمت سهم یک افت منظم به ۹۵ دلار داشته باشد و در طول مسیر کمی کاهش یابد، معامله‌گر به دلیل دستور حد ضرری که قرار داده بود، در ۹۸ دلار “استاپ اوت” می‌شد. با این حال، حتی اگر قیمت به یکباره مستقیماً به ۹۵ دلار کاهش یابد، معامله‌گر نه تنها “استاپ اوت” می‌شد، بلکه باید قیمت ۹۵ دلار را می‌پذیرفت، نه ۹۸ دلار.
